دسترسی به آب آشامیدنی تمیز و فاقد هر گونه مواد شیمیایی، باکتری، آفتکشها و سایر آلایندههای مضر نیاز امروزی افراد و یکی از شاخصهای رفاه یک جامعه است. از آنجا که آب آشامیدنی رابطه مستقیمی با سلامتی افراد دارد، تصفیه آب خانگی امری ضروری است. در این مقاله به معرفی انواع دستگاه تصفیه آب خانگی، طول عمر فیلتر، ظرفیت هر دستگاه و غیره خواهیم پرداخت. دستگاههای تصفیه آب تمام آلایندههای مضر مانند بوی بد، رنگ و طعم نامناسب و رسوبات را از بین برده و ضامن کیفیت آب آشامیدنی هستند.
انواع دستگاه تصفیه آب خانگی
دستگاههای تصفیه آب خانگی دارای انواع مختلفی هستند که در ادامه به بررسی چند مورد از مهمترین آنها خواهیم پرداخت.
1. پارچ تصفیه آب
اولین مورد از انواع دستگاه تصفیه آب خانگی که به معرفی آن میپردازیم یک مورد کاربردی است؛ پارچ تصفیه آب. این دستگاهها شبیه به یک پارچ بزرگ هستند و یک فیلتر آب داخلی درون آنها قرار دارد که از نوع کربن است. ظرفیت این نوع دستگاهها محدود است و معمولا بین 6 الی 10 فنجان آب گنجایش دارند. نوع دیگری از این دستگاه حدود 23 فنجان آب ظرفیت دارد. این دستگاه برای مصارف خانگی طراحی شده و بسیار مقرون به صرفه هستند. دستگاه پارچ تصفیه آب (Water Pitcher Filters) میبایست درون یخچال نگهداری شود.
دستگاه تصفیه آب خانگی Water Pitcher Filters
2. سرشیر تصفیه کننده آب
یکی از انواع دستگاه تصفیه آب خانگی تصفیه سرشیری (Faucet Filters) است که بهطور مستقیم روی شیر آب آشامیدنی وصل میشوند. یک سوئیج شیر روی این دستگاه قرار دارد و شما میتوانید هنگامی که به آب تصفیه شده نیاز دارید آن را فعال کنید. برخلاف دستگاه قبلی تصفیه سرشیری روی سرشیر وصل شده و محدودیتی ندارند و میتوانید به اندازه نیاز از آن استفاده کنید. همچنین انواع دیگری از دستگاههای تصفیه کننده آب که به شیرآلات متصل میشوند نیز وجود دارد، مثل فیلترهای تصفیه کننده سرشیر حمام که مشابه تصفیه سرشیری آشپزخانه عمل میکنند.
3. دستگاه تصفیه آب رومیزی
دستگاههای تصفیه آب رومیزی یا روکانتری (Countertop Filters) به دو شکل در بازار عرضه میشوند.
- نوع اول این دستگاهها یک مخزن بزرگ دارند که روی آن یک فیلتر قرار گرفته است. این دستگاه 2.25 گالن گنجایش داشته و امکان قرار دادن مخزن آن در یخچال وجود ندارد. از این رو با این دستگاه میتوانید آب تصفیه شده طبق دمای محیط را تولید کنید.
- نوع دوم دستگاه تصفیه آب رومیزی روی لوله سینک آشپزخانه متصل میشوند و یک شیر آب جداگانه دارند. این فیلترها نسبت به سایر فیلترها قیمت بالاتر داشته و در تهیه آب سرعت پایینی دارند. با این حال به دلیل ظرفیت نامحدود این نوع دستگاه برای تولید آب تصفیه شده و فضای بسیار کوچکی که اشغال میکند، مورد توجه خریداران است.
نوع دوم دستگاه تصفیه آب رومیزی نسبت به انواع دستگاه تصفیه آب خانگی مزایایی دارد که عبارتند از:
- عملکرد و سرعت بالا در تصفیه آب
- عدم نیاز به پر شدن مخزن آب
- ظرفیت بالا در تولید آب تصفیه شده
- اندازه کوچکی دارد و فضای آشپزخانه را اشغال نمیکند
- نصب آن ساده است
- تعمیر و نگهداری از آن راحتتر است
- میتوان آن را روی کانتر قرار داد
- برای تصفیه آب برق مصرف نمیکند
- امکان انتخاب روش فیلتر کردن آب وجود دارد
4. دستگاه تصفیه آب زیر سینکی
گرچه در این مقاله انواع دستگاه تصفیه آب خانگی را به طور مختصر بررسی خواهیم کرد، اما بهتر است درباره دستگاه تصفیه آب خانگی زیرسینکی که رایجترین و کارآمدترین دستگاه تصفیه آب است کمی بیشتر بدانیم. دستگاه تصفیه آب زیر سینکی (Under-Sink Filters) مطابق اسمی که دارد، زیر سینک قرار گرفته و به لوله سینک آشپزخانه متصل میشود. این دستگاه مدلهای متنوعی دارد و بر اساس کاربرد و مراحل تصفیه، چندین فیلتر مختلف دارد و فرآیند تصفیه آب را به صورت مرحلهای انجام میدهد. برای مثال یک فیلتر آلایندههای درشت مانند گلولای و زنگار را فیلتر میکند، فیلتر دیگر املاح معدنی و سختی آب را میزداید، فیلتر دیگر باکتریکش است و نظایر آن.
دستگاهههای تصفیه آب زیرسینکی به جز تفاوت در عملکرد و مراحل در طراحی هم متفاوت هستند و در دو نوع کلاسیک و اینلاین به بازار عرضه شدهاند. دستگاههای کلاسیک دارای هوزینگهایی هستند که فیلترها داخل آنها قرار میگیرد اما در دستگاههای مدرن تر که به اینلاین معروفند، فیلتر و محفظه کپسولی آن به صورت یکپارچه و متصل تولید میشوند و هنگام تعویض فیلتر به راحتی کپسول آن جایگزین میشود. بدون اینکه نیاز به شستشوی هوزینگ باشد.
بهترین دستگاههای تصفیه آب زیر سینکی دستگاههایی هستند که بر اساس سیستمهای اسمز معکوس (Reverse Osmosis Systems) طراحی شدهاند. این دستگاهها آب را با یک فیلتر که به صورت غشای نیمه تراوا ساخته شده و به آن فیلتر ممبران میگویند، تصفیه میکنند. اسمز معکوس یکی از اصلیترین روشها و مکانیسمهای تصفیه آب در دستگاههای تصفیه آب خانگی و صنعتی است که تمام مواد شیمیایی، آلایندهها، ذرات بزرگ و کوچک را تصفیه میکند.
یکی از عیوب سیستمهای اسمز معکوس این است که مواد معدنی آب از جمله منیزیم، کلسیم و غیره را که برای بدن ضروری هستند را نیز حذف میکند؛ به همین دلیل یک فیلتر مینرال به مدلهایی از دستگاههای تصفیه آب خانگی که با اسمز معکوس کار میکنند به مرحله دیگر به این دستگاه اضافه شده است که مواد معدنی مورد نیاز را به میزان جزئی به آب اضافه میکند.
لامپ ماوراء بنفش (Ultra-Violet) یکی دیگر از منحصربهفردترین ویژگیهای انواع دستگاه تصفیه آب خانگی زیر سینکی است. لامپ UV باکتریها و میکرواورگانیسمها را از بین میبرد.
دستگاه زیرسینکی نسبت به سایر انواع دستگاه تصفیه آب خانگی، طول عمر بالاتری دارد. همچنین طعم آب تولید شده به دلیل چند مرحلهای بودن تصفیه آب بهتر است. قرار گرفتن این دستگاه زیر سینک یکی از مزایای آن است و علاوه بر اشغال نکردن فضای آشپزخانه تاثیری در دکوراسیون نیز ندارد.
5. دستگاه تصفیه آب عمومی خانه
یکی دیگر از انواع دستگاه تصفیه آب خانگی دستگاههای Whole House Filters هستند که به آنها دستگاه تصفیه آب کل خانه یا ساختمان نیز گفته میشود. این دستگاهها بزرگترین و گرانترین دستگاههای تصفیه آب به شمار میروند. این دستگاه به انشعاب اصلی لوله آب وصل میشود؛ به همین دلیل برای نصب آن باید از یک پیمانکار تاسیسات کمک بخواهید. دستگاههای تصفیه آب عمومی خانه چندین فیلتر برای تصفیه آب دارند و علاوه بر حذف آلایندههای اصلی آب، لکههای آن را نیز از بین میبرند.
همچنین این دستگاه از سیستم لولهکشی خانه در برابر رسوبات مانند زنگزدگی، فلزات سنگین، سنگهای کوچک و بزرگ محافظت میکند. استفاده از دستگاه تصفیه آب عمومی خانه برای مناطقی که آب آلوده و بیکیفیتی دارند، مانند مناطق جنوبی ایران، ضروری است. در مناطق آلوده فقط آب آشامیدنی اهمیت ندارد و مهم است که با چه آبی حمام میکنید، صورت و ظروف خود را میشویید و غیره.
6. قمقمه تصفیه آب
اگر کودک خردسال دارید و یا اهل سفر و گردشگری هستید این مورد از انواع دستگاه تصفیه آب خانگی برای شما بسیار کارآمد خواهد بود. در واقع قمقمه تصفیه آب یک دستگاه پیچیده با امکانات فراوان نیستند، فیلترهای بطری آب یک نوع بطری آب هستند که یک فیلتر کوچک برای تصفیه آب دارد. این تصفیه کنندههای آب ارزانترین و کوچکترین دستگاههای موجود در بازار هستند. این قمقه ها گنجایش کمی برای فیلتر کردن آب دارند و از طریق یک نی میتوانید آب تصفیه شده آن را میل کنید. اگر ورزشکار هستید یا مدت زمان زیادی را بیرون از خانه سپری میکنید استفاده از این مدل برای شما ضروری است.
7. نی تصفیه آب کوهنوردی
گرچه شاید این مورد از انواع دستگاه تصفیه آب خانگی چندان هم خانگی نباشد، اما از آنجا که بسیار کاربردی است از خیر معرفی آن نگذشتیم. فیلترهای نی شکل نیز مانند بطریهای فیلتردار یک دستگاه پیچیده تصفیه آب محسوب نمیشوند. این فیلترها سبک، قابل حمل، بسیار ارزان قیمت و سازگار با طبیعت هستند. برای استفاده از این فیلترها میبایست آن را درون آبی که میخواهید بنوشید قرار دهید و از طریق این نی آب بنوشید. آب از طریق این نی تصفیه شده و طعم بهتری خواهد داشت.
8. دستگاه نرم کننده آب
این دستگاه در واقع نرمکننده آب (Water Softeners) است و میکروارگانیسمها و باکتریها را تصفیه نمیکند. فرآیند این دستگاه به این صورت است که مواد معدنی سخت آنها را با یونهای سدیم تعویض و آب را نرمتر میکند. شاید با خواندن یون سدیم تصور کنید که این دستگاه آب آشامیدنی را شور میکند اما این تصور اشتباه است. این دستگاهها از بهترین انواع دستگاه تصفیه آب خانگی برای مناطقی هستند که آب به آلایندههای گوناگون آلوده نیست و تنها سخت است. دو مزیت مهم آب نرم عبارتند از:
- آب نرم از خود لکه و رسوبات به جا نمیگذارد.
- آب نرم برای شستوشوی مو و صورت مناسبتر است.
9. پمپ پرتابل تصفیه آب
حیاط، بالکن و پارکینگ هم بخش هایی از فضای خانه ما هستند که ممکن است در آنها بیش از فضای داخلی ساختمان به آب تصفیه شده نیاز داشته باشیم. چرا که در بسیاری از مناطق روستایی و خانههای بیرون از شهر، منبع آب حیاط با منبع آب ساختمان متفاوت است پس پمپ پرتابل تصفیه آب (Portable Pump Filter) هم در میان انواع دستگاه تصفیه آب خانگی جای میگیرد. همانطور که از نام این دستگاه پبداست، قابل حمل است و برای حیاط، پارکینگ یا موارد ضروری که امکان نصب ثابت دستگاه نیست، طراحی شده است. مکانیزم این دستگاه به این صورت است که دو شلنگ به ورودیهای دستگاه وصل میکنند، یک شلنگ را در منبع آب اصلی قرار میدهند و به صورت دستی آب را پمپ میکنند. آب تصفیه شده از شلنگ دوم خارج میشود. فیلترهای این دستگاه از جمله فیلترهایی هستند که به سرعت آب را تصفیه میکنند؛ به همین دلیل ممکن است سریعتر نیز خراب شوند. از این رو از فیلترهای قابل تعویض روی این دستگاه استفاده شده است.
نتیجهگیری
آبی که از طریق منبع آب وارد سیستم لولهکشی مرکزی میشود و سپس وارد شیر آب خانه ما میشود ممکن است آلوده یا ناخالص باشد. کیفیت این آب بر روی جنبههای مختلف زندگی روزمره ما از جمله آشامیدن آب، شستن ظروف و لباسها، آشپزی کردن، استحمام و غیره تاثیر میگذارد. همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم آب منزل ما ممکن است به انواع آلاینده ها، ویروس و میکروبها و رسوبات آغشته باشد.
آب آلوده ممکن است طعم ناخوشایندی داشته باشد یا رنگ آن غیر شفاف و غیر معمولی باشد، سبب میشود بر روی سطوح و ظروف لکه ایجاد شود و حتی ممکن است باعث بیماری شود. بهترین راه حل برای حفظ سلامت خودمان، افزایش طول عمر لولهکشی ساختمان و نوشیدن آب سالم استفاده از دستگاه تصفیه آب در منزل است. در این مقاله انواع دستگاه تصفیه آب خانگی، مزایا و معایب و موارد مصارف آنها را به شما عزیزان معرفی کردیم. امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده و راهنمای خوبی برای انتخاب دستگاه تصفیه آب باشد.